donderdag 20 januari 2011

Ze verlaat ons (een beetje)

Het was gisteren weer volle maan.
Voor mij altijd een heerlijk schouwspel waar ik met verrekijker en telescoop kan blijven van genieten.
Maar...
Alhoewel we er weinig van merken: de feiten zijn wat ze zijn: langzamerhand is de maan ons aan het verlaten...

image

De wetten van de fysica kennen inderdaad geen mededogen.
De getijdenwerking op onze aarde zorgt immers voor wrijving tussen het aardoppervlak en het oceaanwater, waardoor rotatiesnelheid van de aarde jaar na jaar een heel klein beetje afneemt.
Veel is het niet, maar het is meetbaar: 2 duizendsten van een seconde per eeuw!


image

En die vertraagde rotatie heeft gevolgen.
De aarde en de maan vormen samen één draaiend geheel.
Ze draaien samen rond een centrum dat zich (omwille van de grotere massa van de aarde) ergens binnen de aarde bevindt. Dit rotatiecentrum zie je als het rode kruisje in de animatie hieronder:

Orbit3

De wetten van de fysica eisen nu dat de totale bewegingshoeveelheid van dat systeem constant blijft.
Dat wil zeggen dat als de rotatie van de aarde vertraagt, de rotatie van de maan ter compensatie moet versnellen!
En dat komt er dan van: door de snellere beweging van de maan rond de aarde, gaat ze ook na na jaar een beetje verder van ons af zitten: 4 cm verder per jaar.

Dit onvermijdbaar effect van de natuurwetten heeft de Italiaanse schrijver Italo Calvino zelfs geïnspireerd om een sprookje over te schrijven.
De afstand tot de maan” gaat over hoe de mensen vroeger met een ladder naar de maan konden. Maar toen de maan verder af ging zitten, moesten ze kiezen waar ze wilden blijven: op aarde of op onze aardwachter.
Je kan dit verhaal in een mooie animatie hieronder bekijken.
Maar vergeet vooral niet naar de echte maan te kijken.
Ook vanavond staat ze er nog schitterend bij.
Weliswaar 0,1 mm (= 40 mm / 365)  verder dan gisterenavond…

Geen opmerkingen:

Een reactie posten