zaterdag 7 maart 2009

Kepler versus Sofie Van Moll

Sofie Van Moll probeert al weken aan een stuk onze zaterdagavonden te vergallen met haar "Hartelijke groeten aan iedereen"-programma.
Voor mij een onnozel gedoe rond het opstellen van een boodschap die aan buitenaardse wezens zou moeten gezonden worden, door ik weet niet wie en ik weet niet wanneer.

Intussen lanceerde NASA gisterenavond zijn Kepler-missie.
NASA zet hiermee een specifiek project op om systematisch op zoek te gaan naar aarde-achtige-planeten rond andere sterren in ons melkwegstelsel.
Er wordt meerbepaald gezocht naar planeten met een grootte gaande van half tot tweemaal zo groot als onze aarde, in de zogenaamde leefbare zone van hun sterren.
De leefbare zone (habitable zone) van een ster is een gebied waar men vermoedt dat er leven mogelijk is en waar vloeibaar water aan het oppervlak van de planeten kan voorkomen. Water is immers onontbeerlijk voor op koolstof gebaseerd leven zoals het leven op aarde.

De leefbare zone rond onze zon situeert zich uiteraard in een strook rond 1 AE ( AE= astronomisch eenheid = afstand aarde-zon) want onze (nog?) leefbare aarde ligt precies op 1AE.
Hoe helderder sterren zijn, hoe meer energie ze uitstralen en dus hoe verder men van de ster af moet gaan om vloeibaar water te kunnen vinden. En dus hoe verder de leefbare zone van die ster afligt.

Merk op dat Mars juist aan de grens van de leefbare zone rond onze zon ligt. (Foto Wikipedia)

De Kepler-telescoop die gisterenavond in een baan rond de aarde gebracht is, zal gedurende 3,5 jaar waarnemingen verrichten in een beperkt gebied van onze melkweg, aangegeven door de gele kegel op onderstaande tekening:


De methode om de planeten rond de sterren te ontdekken zit erg spitsvondig in mekaar.
Kepler observeert een ster. De massa van de ster kan men bepalen uit herderheidsmetingen.
Als een planeet vóór die ster passeert, dimt hij bij die passage een klein beetje het licht van de ster.
Kepler heeft zeer gevoelige lichtmeters aan boord die deze kleine vermindering in lichtsterkte kunnen meten en die dus de planeet ontdekken.

Kepler kan ook meten om de hoeveel tijd die planeet vóór de ster passeert.
Uit die omlooptijd en kennis van de massa van de ster kan de afstand van de planeet tot de ster berekend worden. 
Tussen haakjes: voor die berekening steunt men op de derde wet van Kepler...
Met die afstand en kennis van de helderheid van de ster kan men berekenen of die planeet in een leefbare zone ligt zoals ik hierboven heb uitgelegd.

Om dergelijke gevoelige metingen te doen moet de meetapparatuur in de Kepler-telescoop uitermate verfijnd zijn.
James Fanson, Kepler project manager bij Nasa's Jet Propulsion Laboratory in Californië, beweert dat, als Kepler 's nachts naar een klein stadje op aarde zou kijken, hij zou kunnen detecteren als er iemand in dat stadje voorbij een aangestoken zaklamp passeert!

Met Rodenbach zeg ik daarom: Ei, Sofie Van Moll, ween van spijt, en werp uw kroon naar Kepler!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten